Μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις για την κλιματική αλλαγή

Απειλείται όχι μόνο ο πλανήτης αλλά και ο ίδιος ο ανθρώπινος πολιτισμός

Δυστυχώς η μεγάλη πρόκληση σήμερα είναι μία και δεν αφορά τη νέα δεκαετία αλλά την ίδια την παρουσία του ανθρώπου πάνω στη γη. Δεν είναι κοινοτοπία πλέον να πούμε ότι η κλιματική αλλαγή απειλεί όχι τον πλανήτη αλλά τον ίδιο τον ανθρώπινο πολιτισμό.

Είναι ειρωνικό αλλά ο ανθρώπινος πολιτισμός, ο οποίος ξεκίνησε με την ανακάλυψή της φωτιάς, βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπος, για παράδειγμα τους θερινούς μήνες, με γιγάντιες πυρκαγιές από το βόρειο έως το νότιο ημισφαίριο (Σιβηρία, Αμαζόνιος, Αυστραλία) και οι εικόνες που φτάνουν μέσα από τις τηλεοράσεις μας οδηγούν όλο και περισσότερους ανθρώπους στη συνειδητοποίηση του μεγέθους και της κρισιμότητας του προβλήματος της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Καθώς κάθε καλοκαίρι σπάει το ρεκόρ θερμότητας του προηγούμενου τεράστια δάση μετατρέπονται σε κρανίου τόπο, καταστροφή που αδυνατούν να αντιμετωπίσουν ακόμη και τα πιο προηγμένα κράτη όπως η Αυστραλία και οι ΗΠΑ.

Οι εικόνες που φτάνουν στις οθόνες μας ταιριάζουν περισσότερο με αυτές της Αποκάλυψης που έχουμε στο συλλογικό μας υποσυνείδητο, την ίδια ώρα που η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει πολύ αργά για να μας κινητοποιήσει. Η συνεχής αλλοίωση των οικοσυστημάτων στα οποία βασίζεται όχι απλώς η ευημερία αλλά η ίδια η επιβίωση της ανθρώπινης κοινωνίας, η δυσκολία πρόσβασης σε νερό και τροφή και τα ακραία καιρικά φαινόμενα δημιουργούν αφόρητες πιέσεις στην κοινωνική ειρήνη και απειλούν πρώτα απ’ όλα τους φτωχότερους και πιο ευάλωτους πληθυσμούς. Είναι εξίσου χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τις περισσότερες μελέτες οι περιβαλλοντικοί πρόσφυγες θα αυξηθούν σε τραγικό βαθμό την επόμενη δεκαετία.

ΜΙΑ ΝΕΑ ΜΑΥΡΗ ΔΙΕΘΝΗΣ

Απειλούνται όμως και η δημοκρατία και τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι πλέον ξεκάθαρα ορατή μια νέα «μαύρη» διεθνής από απολυταρχικά, ακροδεξιά κράτη, η οποία ήδη μπλόκαρε την πρόοδο της συμφωνίας του Παρισιού στη Μαδρίτη τον προηγούμενο Δεκέμβριο. Είναι πλέον ξεκάθαρα ορατή η πρόθεση μιας σκοταδιστικής ελίτ να οδηγηθούμε σε έναν κόσμο όπου οι κατέχοντες οπλίζονται πίσω από τείχη και οι μη έχοντες καταδικάζονται στο πυρ το εξώτερον. Το αίτημα της κλιματικής δικαιοσύνης, το χρέος του πλούσιου βορρά, η υπερκατανάλωση του οποίου οδηγεί στην εξαθλίωση του νότου, η περιβαλλοντική υποβάθμιση και το κόστος στην υγεία των οικονομικά ασθενέστερων πολιτών, το χρέος μας απέναντι στις επόμενες γενεές από τις οποίες εντέλει έχουμε δανειστεί το μέλλον μπορεί και πρέπει να απαντηθούν με μια συντεταγμένη και δίκαιη μετάβαση με ένταση, έκταση και ταχύτητα που δεν έχει προηγούμενο στην ανθρώπινη εμπειρία.

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Δύο είναι τα βασικά αιτήματα της νέας γενιάς που όλο και περισσότερο θα βρίσκεται στους δρόμους: δημοκρατία και επιστήμη. Η επιστήμη, όπως εκφράζεται από τη Διακυβερνητική Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή, είναι σαφής. Πρέπει μέχρι το 2030 να περιορίσουμε στο μισό τη χρήση ορυκτών καυσίμων και μέχρι το 2050 να τη μηδενίσουμε αν θέλουμε να ελπίζουμε ότι θα συγκρατήσουμε την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου πάνω από την προβιομηχανική εποχή.

Ηδη είμαστε στον +1,1 βαθμό Κελσίου. Από την άλλη η δημοκρατία επιτελείται με τη συνεχή συμμετοχή και διεκδίκηση και εντέλει εκφράζεται από τα κοινοβούλια. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο ήδη από τον Δεκέμβριο κήρυξε την Ευρωπαϊκή Ενωση σε κατάσταση έκτακτης κλιματικής ανάγκης, επεξεργαζόμαστε την πρόταση της ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας. Αυτός είναι ο αγώνας της γενιάς μας για όλες τις γενιές που έρχονται. Ωστόσο η ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία δεν νοείται ούτε μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την ενεργή συμμετοχή των πολιτών.

Απαιτεί 47 νέες νομοθετικές πράξεις στους τομείς της κλιματικής ουδετερότητας, με στόχο καθαρή, οικονομικά προσιτή και ασφαλή ενέργεια, βιομηχανική στρατηγική για μια καθαρή και κυκλική οικονομία, βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα, πρασίνισμα της κοινής αγροτικής πολιτικής, διαφύλαξη και προστασία της βιοποικιλότητας, μηδενική ρύπανση και απαλλαγή από τις τοξικές ουσίες, πράσινη χρηματοδότηση και την τήρηση του ευρωπαϊκού όρκου «do not harm». 

* Περιοδικό Hot Doc #196, Ανιχνεύοντας τη νέα δεκαετία, 12/1/2020

 koutipandoras.gr 

Αν βρήκατε ενδιαφέρον αυτό που είδατε, τότε κοινοποιήστε το και σε φίλους, μπορεί και σε αυτούς να είναι χρήσιμο!