Πώς θα στηρίξεις έναν δικό σου άνθρωπο που παλεύει με την κατάθλιψη;

Κατάθλιψη, μία ασθένεια ή ένα σύμπτωμα ενός βαθύτερου λόγου

Εάν είχα μετρήσει τις φορές που άκουσα κάποιον να λέει τη λέξη «κατάθλιψη» μόνο τον περασμένο μήνα, είμαι σίγουρη πως δεν θα έφταναν τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών μου. Ναι, είναι απίστευτη η ευκολία με την οποία ξεστομίζουμε λέξεις απερίσκεπτα, χωρίς να γνωρίζουμε ακριβώς τι σημαίνουν. Κάτι τέτοιο ισχύει και για την κατάθλιψη, μία ασθένεια ή ένα σύμπτωμα ενός βαθύτερου λόγου, που ομολογουμένως είναι δύσκολο να συμπυκνώσεις και να διατυπώσεις σε μερικές αράδες, για να την εξηγήσεις «τι είναι» σε κάποιον που δεν την έχει βιώσει. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότεροι από 264 εκατ. ανθρωποι έχουν παρουσιάσει κατάθλιψη κάποια στιγμή στη ζωή τους. Ο αριθμός βέβαια μπορεί να θεωρηθεί και πλασματικός, αφού η κατάθλιψη δεν κάνει την εμφάνισή της με κάποιο ξαφνικό σύμπτωμα αλλά «παρασιτεί» εις βάρος του ατόμου, έως ότου το «στραγγίξει» ψυχικά και το άτομο αναγκαστεί να ζητήσει βοήθεια αφού πλέον δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί την κατάσταση και ενίοτε τον εαυτό του. 

Το ζήτημα βέβαια είναι πως μέχρι το άτομο να αντιληφθεί και κυρίως να αποδεχθεί την ύπαρξη του προβλήματος, συνεχίζει να ζει μαζί του με αποτέλεσμα εκείνο να «κερδίζει» διαρκώς όλο και περισσότερο έδαφος. Την ίδια στιγμή αναπόδραστα, οι κοινωνικές σχέσεις του ατόμου δεν μένουν ανεπηρέαστες αφού η οικογένεια και οι κοντινοί φίλοι, είναι οι πρώτοι άνθρωποι που εντοπίζουν το πρόβλημα -πολύ πριν από τον ίδιο τον ασθενή-, ακόμη και αν δεν μπορούν να εξηγήσουν τι ακριβώς συμβαίνει. Βλέποντας τον άνθρωπο τους να αλλάζει, να χάνει τη διάθεσή του, να μην έχει όρεξη να συμμετέχει σε δραστηριότητες που άλλοτε απολάμβανε και να εκφράζει δυσάρεστα συναισθήματα όπως θυμό, θλίψη, φόβο, δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν ποια είναι η στάση που πρέπει να κρατήσουν.

Η πολυπλοκότητα που παρουσιάζει η κατάθλιψη είναι ο βασικός λόγος που δυσκολεύει ένα άτομο να θεραπευτεί, αλλά και τον περίγυρό του στον τρόπο με τον οποίο θα στηρίξει την προσπάθεια του. Σε κάθε περίπτωση, η συντροφιά και η υποστήριξη μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο. Ωστόσο, είναι σημαντικό να καταλάβουμε πως δεν έχουμε τις γνώσεις να αναλάβουμε τον ρόλο ενός ειδικού, ούτε ενός αυτόκλητου σωτήρα, αλλά το μόνο που μπορούμε να κάνουμε, είναι να δώσουμε ώθηση στην προσπάθεια που κάνει το άτομο. Ακριβώς για αυτό, παρακάτω έχουμε συγκεντρώσει μία λίστα με όσα χρειάζεται να γνωρίζουμε, για να γίνουμε «σύμμαχοι» στη «μάχη» που δίνει ένας δικός μας άνθρωπος με την κατάθλιψη.

#1 Παρακινούμε το άτομο να ζητήσει βοήθεια
Όσο διατεθειμένοι και αν είμαστε να ακούσουμε και να καταλάβουμε τις σκέψεις ενός ανθρώπου που παλεύει με την κατάθλιψη, δεν διαθέτουμε τα εργαλεία και τη διαλεκτική που ενός ειδικού. Σε πολλές περίπτωση η κατάθλιψη είναι ένα σύμπτωμα μίας πολυπλοκότερης ασθένειας που «κρύβεται» από πίσω. Καλό θα ήταν, λοιπόν, αφού ενημερωθούμε σχετικά με την κατάθλιψη και αντιστοιχίσουμε τα συμπτώματα με την κατάσταση που βιώνει το άτομο που συναναστρεφόμαστε, να το παροτρύνουμε να κλείσει ραντεβού με κάποιον ειδικό. Ακόμη και ένα τηλεφώνημα που σε εμάς μοιάζει απλό και καθημερινό, για έναν ασθενή μπορεί να είναι μεγάλη υπόθεση, αφού η επίσκεψη σε έναν ειδικό συνεπάγεται στο μυαλό του με τη σοβαρότητα της κατάστασης που αντιμετωπίζει. Δεν πρέπει να είμαστε πιεστικοί αλλά να υπενθυμίσουμε στο άτομο που έχουμε απέναντί μας, πως αυτό είναι το πρώτο βήμα για ξεκινήσει την προσπάθεια του.


#2 Δείχνουμε κατανόηση χωρίς να κρίνουμε
Η κατάθλιψη σταδιακά επηρεάζει την συμπεριφορά των ασθενών, κάνοντάς τους παρορμητικούς, ευερέθιστους, ιδιαίτερα συναισθηματικούς, ενώ τους προκαλεί ακανόνιστα mood swing που δυσκολεύονται ακόμη και οι ίδιοι να διαχειριστούν. Αυτή η στάση που προκύπτει άθελά τους είναι που αργότερα καταλήγει να κουράζει τους γύρω τους, οι οποίοι έρχονται τακτικά αντιμέτωποι με μία αρνητική διάθεση και μία εχθρικότητα, χωρίς να είναι σε θέση να την αιτιολογήσουν ή να τη διαχειριστούν. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να μην παίρνουμε προσωπικά αυτά τα ξεσπάσματα και να μην τα κρίνουμε, αφού τις περισσότερες φορές υποκινούνται από βαθύτερα αίτια που ούτε ο ίδιος ο ασθενής δεν είναι σε θέση να γνωρίζει. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως θα σωπάσουμε ή θα πούμε ψέματα. Έχει σημασία η επικοινωνία μας με το άτομο που χρειάζεται βοήθεια, να βασίζεται στην ειλικρίνεια. Σε κάθε περίπτωση, αυτές οι εκρήξεις είναι μία καλή ευκαιρία να υπενθυμίσουμε στον άνθρωπό μας πως είμαστε στο πλευρό του και είμαστε σε θέση να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να το βοηθήσουμε.


#3 Αφιερώνουμε χρόνο και δίνουμε χώρο
Η καθημερινότητα ενός ανθρώπου που παρουσιάζει κατάθλιψη, περιλαμβάνει καλές και κακές ημέρες. Είναι πιθανό να έχει χάσει εντελώς το ενδιαφέρον του για πράγματα που κάποτε τον γέμιζαν χαρά και να μην έχει τη διάθεση να εγκαταλείψει το σπίτι του, ενώ άλλες φορές να είναι πιο πρόθυμος να ακολουθήσει τα σχέδιά μας και την υπόλοιπη παρέα. Είναι σημαντικό αυτές τις φορές να είμαστε εκεί, αφιερώνοντας χρόνο, κάνοντας πράγματα που απολαμβάνουμε και οι δύο εξίσου. Ωστόσο, τις φορές που το άτομο δεν είναι σε θέση να ακολουθήσει και θέλει να μείνει μόνο του, δεν πρέπει να γινόμαστε πιεστικοί ή να επιμένουμε στην ερώτηση «Τι έχεις;» εάν δεν παίρνουμε απάντηση. Αρκεί να στείλουμε ένα μήνυμα, ενημερώνοντας πως ό,τι χρειαστεί κάτι θα είμαστε εκεί.


#4 Κάνουμε υπομονή και δεν εγκαταλείπουμε
Η ανάρρωση από μία ψυχική ασθένεια όπως η κατάθλιψη, είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα και ο κάθε ασθενής δίνει μέσα του μία καθημερινή «μάχη» την οποία δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε απόλυτα. Ακόμη και αν υπάρχουν περίοδοι που το άτομο δείχνει να ανακάμπτει, αρκεί ένα τυχαίο περιστατικό, μία σκέψη ή μία φράση, για να επιστρέψει στο σημείο που βρισκόταν πριν. Αυτή η «μπρος-πίσω» κατάσταση μπορεί να κρατήσει ακόμη και χρόνια, δυσχεραίνοντας τα πράγματα. Δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερη δυσφορία στον ασθενή, αφού αισθάνεται ηττημένος και ανίκανος να συνεχίσει την προσπάθεια και να αντιμετωπίσει το «τέρας» για μία ακόμη φορά. Στο σημείο αυτό, η παρουσία μας είναι περισσότερο από ποτέ απαραίτητη και εφόσον έχουμε πάρει την απόφαση να σταθούμε στο πλάι του, δεν πρέπει να απογοητευόμαστε, ούτε να χάνουμε την υπομονή μας αλλά να του υπενθυμίζουμε τους λόγους που αξίζει να συνεχίσει να προσπαθεί.


Κλείνοντας, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ένας άνθρωπος που παρουσιάζει κατάθλιψη, το τελευταίο πράγμα που θέλει να ακούσει είναι γρήγορες και εύκολες συμβουλές, όπως «Όλα είναι στο μυαλό σου» ή «Όλοι περνάμε δύσκολα», «Προσπάθησε να δεις τα πράγματα πιο αισιόδοξα». Φράσεις όπως οι παραπάνω, το μόνο που καταφέρνουν είναι να κάνουν το άτομο να νιώθει ακόμη πιο απομονωμένο. Εφόσον δεν είμαστε ειδικοί ή δεν έχουμε βρεθεί σε μία ανάλογη θέση, καλό θα ήταν να κρατήσουμε τις συμβουλές για τον εαυτό μας και να είμαστε πλάι στον άνθρωπο που μας χρειάζεται, για να τον ακούσουμε και να του προσφέρουμε μία αγκαλιά.


Αν βρήκατε ενδιαφέρον αυτό που είδατε, τότε κοινοποιήστε το και σε φίλους, μπορεί και σε αυτούς να είναι χρήσιμο!

Σχόλια

Διαβάστε επίσης

Ενίσχυση πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων

Πρόστιμα με βάση εισοδηματικά κριτήρια στον νέο ΚΟΚ