Μνημοκέρε – Έθιμο του Πόντου για την ημέρα των Θεοφανίων (βίντεο)

Γύρω από το φως μιας καντήλας κι έχοντας στη μέση του τραπεζιού έναν σοφρά με σιτάρι και άμμο, μαζεύονται οι ένοικοι του σπιτιού, συγγενείς, φίλοι και γείτονες. Ο καθένας κρατά στα χέρια του κεριά. Ανάβοντάς τα ένα-ένα, μνημονεύει το όνομα ενός δικού του ανθρώπου που δεν βρίσκεται πια στη ζωή. Με την κίνησή του αυτή στέλνει το περίλαμπρο φως της συγκεκριμένης ημέρας στους αποθανόντες, δηλώνοντας ότι τους έχει πάντοτε στη μνήμη του και στην ψυχή του.

Κάθε χρόνο Πόντιοι κάτοικοι του χωριού Άψαλος συγκεντρώνονται την ημέρα των Φώτων σε σπίτια του χωριού και αναβιώνουν το έθιμο «Μνημοκέρε» – ένα πανάρχαιο έθιμο το οποίο τελούνταν κάθε χρόνο.

Ένα έθιμο που το έφεραν στην Άψαλο Αριδαίας οι ξεριζωμένοι Πόντιοι κάτοικοί του από τα χωριά του Χατζήοσμαν Βιθυνίας, στα οποία είχαν μετοικήσει στα 1880-1890 –για λόγους εργασίας ή από εξαναγκασμό– από τα Κοτύωρα.

Όπως λέει στο pontos-news.gr ο χοροδιδάσκαλος Κώστας Καρυπίδης, μέχρι πρότινος λίγα άτομα στο χωριό αναβίωναν το «Μνημοκέρε», κάνοντας το χρέος τους –όπως το αισθάνονται– στους προγόνους τους και σε άλλους δικούς τους ανθρώπους. Νέος ο ίδιος έβλεπε τη γιαγιά του και άλλες τέσσερις-πέντε συνομήλικές της να το αναβιώνουν, και αποφάσισε να το κάνει γνωστό μέσω του διαδικτύου, ώστε να διατηρηθεί ζωντανό ένα ακόμα κομμάτι της ποντιακής παράδοσης.

«Πήρα την πρωτοβουλία να προβάλω το έθιμο διαδικτυακά και από τότε από στόμα σε στόμα άρχισε να διαδίδεται στο χωριό και να δείχνουν ενδιαφέρον γι' αυτό και νέοι άνθρωποι. Το αποτέλεσμα ήταν, ενώ το αναβίωναν μέχρι τότε λίγα άτομα σε τέσσερα-πέντε σπίτια, πλέον να συγκεντρώνονται την ημέρα των Θεοφανίων ακόμα και είκοσι άτομα σε κάθε σπίτι», τονίζει ο Κώστας Καρυπίδης.

Στην ιστορική πατρίδα το έθιμο «Μνημοκέρε» τελούνταν (ανάλογα με την περιοχή) ανήμερα ή την παραμονή των Θεοφανίων. Σύμφωνα με την παράδοση, όπως λέει ο Κ. Καρυπίδης, η τέλεσή του στα σπίτια –και όχι στα νεκροταφεία ή σε κάποιον άλλον εξωτερικό χώρο– ξεκίνησε από τον ορεινό Πόντο, στον οποίο οι καιρικές συνθήκες ήταν πολύ δύσκολες την ημέρα των Θεοφανίων, και οι κάτοικοι με δυσκολία έβγαιναν από τις οικίες τους.

Ρωμανός Κοντογιαννίδης

pontos-news.gr

Αν βρήκατε ενδιαφέρον αυτό που είδατε, τότε κοινοποιήστε το και σε φίλους, μπορεί και σε αυτούς να είναι χρήσιμο!