Τα έθιμα των Θεοφανείων στον Πόντο
Με μεγαλοπρέπεια γιορτάζονταν στον Πόντο τα Θεοφάνεια ή Φώτα με χαρακτηριστικά έθιμα, κάποια εκ των οπόιων τηρούνται μέχρι σήμερα. "Σ' έμπαν είν' τα κάλαντα και σ' έξ' τα Φώτα", στην αρχή της χρονιά είναι τα κάλαντα και στις έξι τα Φώτα. Στην Αμισό, Ινέπολη, Οινόη (Ούνγια), Σούρμενα λέγανε το Φώτισμα, στην Κερασούντα, Κοτύωρα (Ορντού), Σάντα, Τραπεζούντα, Χαλδία λέγανε το Φώτιγμαν και στη Χαλδία το Φώτιμαν . Στον Πόντο έλεγαν σχετικά ότι αυτή την μέρα στον Ιορδάνη ποταμό, άνοιξε ο ουρανός και το Άγιο Φως κατέβηκε σαν πουλί πάνω από το Χριστό: " Σον Ιορδανοπόταμον ο ουρανόν ενοί(γ)εν Και τ' Αεφώς άμον πουλίν σον Χριστόν εκατήβεν " Παραμονή των Θεοφανείων Την παραμονή των φώτων γινόταν ο αγιασμός των υδάτων μόνο μέσα στην εκκλησία και πάνω σε μια εξέδρα στολισμένη με κλαδιά. Οι πιστοί έπαιρναν τον πρώτο αγιασμό. Αυτόn δεν τον κρατούσαν κατά τη διάρκεια του χρόνου. Ήτανε για να ευλογήσουν τα ζωντανά